- 7,355
- 32,543
- Thread cover
- data/assets/threadprofilecover/tu-duy-theo-kha-nang-traderviet-1715329236.png
- Chủ đề liên quan
- 90270, 88380, 88335, 88299
Xin chào cả nhà!
Sau đây là một bài đăng của Alex Barrow - nhà sáng lập trang web macroops.com.
Anh ấy đã tham gia thị trường một cách chuyên nghiệp từ năm 2005, đã tham khảo ý kiến của một số tên tuổi hàng đầu trong lĩnh vực quỹ phòng hộ và hiện đang quản lý văn phòng gia đình của riêng mình trong khi điều hành Macro Ops.
Alex đã xuất bản hơn 300 tựa sách về các chủ đề tài chính và kinh tế vĩ mô phức tạp, thường xuyên viết về xu hướng đầu tư/thị trường, cũng như phát biểu tại các hội nghị về giao dịch và đầu tư.
Một đoạn thoại nổi tiếng từ bộ phim "The Matrix" (Ma trận)...
Spoon boy: Đừng cố bẻ cong chiếc thìa. Điều đó là không thể. Thay vào đó... chỉ cần cố gắng nhận ra sự thật.
Neo: Sự thật gì?
Spoon boy: Không có chiếc thìa nào cả.
Neo: Không có thìa sao?
Spoon boy: Sau đó anh sẽ thấy, không phải thìa bẻ cong, mà chính là bản thân anh.
Những trader và nhà đầu tư phải đối mặt với một vấn đề dường như nan giải khi tham gia thị trường - họ phải đặt cược vào kết quả tương lai vốn không thể biết trước, ngay cả khi bộ não của họ được cấu tạo theo cách né tránh rủi ro khi đối mặt với sự không chắc chắn.
Nói một cách đơn giản: Tương lai không thể biết trước + mong muốn có câu trả lời đơn giản của con người = vấn đề.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ thảo luận ngắn gọn về cách hầu hết mọi người giải quyết vấn đề này và cũng là khuôn khổ chính xác mà bạn nên sử dụng để thay thế.
Bộ não là một phần cứng tuyệt vời. Nó bao gồm khoảng 90 tỷ tế bào thần kinh được kết nối với nhau bởi hàng nghìn tỷ khớp thần kinh (synapses). Ước tính bộ não con người hoạt động với công suất khoảng 1 exaFLOP. Điều đó tương đương với một tỷ tỷ phép tính mỗi giây, nhanh hơn gấp nhiều lần so với những siêu máy tính lớn nhất có thể thực hiện trong bất kỳ khoảng thời gian ý nghĩa nào.
Nhưng tất cả sức mạnh xử lý này đều tiêu tốn rất nhiều năng lượng - chiếm hơn 20% tổng năng lượng sử dụng của cơ thể - khiến nó trở thành cơ quan tiêu tốn năng lượng nhất.
Do nhu cầu năng lượng lớn này, bộ não đã tiến hóa giống như phần còn lại của cơ thể con người để đạt hiệu quả tối đa. Rốt cuộc, động lực chính của quá trình tiến hóa là khả năng sinh tồn, và nguồn năng lượng (thức ăn) trước đây rất khan hiếm. Vì vậy, cơ thể người đã tiến hóa để cân bằng giữa bộ não có thể giải quyết các nhiệm vụ phức tạp - giúp chúng ta tiến lên đầu chuỗi thức ăn - với nhu cầu sử dụng năng lượng của cơ thể một cách hiệu quả.
Kết quả là, chúng ta có được một bộ não tuyệt vời, nhưng cũng rất lười biếng.
Nó sử dụng một loạt các công cụ nhận thức (ví dụ: thiên kiến, neo giữ, v.v.) như một cách để đi đến kết luận mà không tốn quá nhiều năng lượng để suy nghĩ có ý thức về mọi vấn đề mà nó phải đối mặt.
Phần lớn, hệ thống này hoạt động rất tốt. Bộ não là vô địch trong khả năng tiềm thức thực hiện nhận dạng mẫu hình và đi đến kết luận thỏa đáng với ít thông tin.
Quá trình này được mô tả trong cuốn sách kinh điển "Thinking Fast and Slow" (Tư duy Nhanh và Chậm) của Daniel Kahneman. Kahneman phân tích chức năng nhận thức của não bộ như sau:
"Hệ thống 1 hoạt động tự động và nhanh chóng, với ít hoặc không tốn sức lực và không có cảm giác kiểm soát theo ý muốn.
Hệ thống 2 phân bổ sự chú ý cho các hoạt động trí óc đòi hỏi nỗ lực, bao gồm các tính toán phức tạp. Hoạt động của Hệ thống 2 thường được liên kết với trải nghiệm chủ quan về tác nhân, sự lựa chọn và tập trung.
Các hoạt động tự động của Hệ thống 1 tạo ra các mô hình ý tưởng phức tạp một cách đáng ngạc nhiên, nhưng chỉ có Hệ thống 2 chậm hơn mới có thể xây dựng các suy nghĩ theo một chuỗi các bước có trật tự.
Hệ thống 1 và Hệ thống 2 đều hoạt động bất cứ khi nào chúng ta tỉnh táo. Hệ thống 1 chạy tự động và Hệ thống 2 thường ở chế độ thoải mái, ít nỗ lực, trong đó chỉ một phần nhỏ năng lực của nó được sử dụng. Hệ thống 1 liên tục tạo ra các gợi ý cho Hệ thống 2: ấn tượng, trực giác, ý định và cảm xúc. Nếu được Hệ thống 2 tán thành, ấn tượng và trực giác sẽ biến thành niềm tin, và các xung lực sẽ biến thành hành động tự nguyện. Khi mọi thứ diễn ra suôn sẻ, điều này xảy ra phần lớn thời gian, Hệ thống 2 tiếp nhận các gợi ý của Hệ thống 1 với ít hoặc không có sửa đổi. Nhìn chung, bạn tin vào ấn tượng của mình và hành động theo mong muốn của mình, và điều đó ổn thôi, thường là vậy.
Tuy nhiên, khi Hệ thống 1 gặp khó khăn, nó sẽ kêu gọi Hệ thống 2 hỗ trợ xử lý chi tiết và cụ thể hơn, có thể giải quyết vấn đề của thời điểm đó."
Chúng ta sẽ không đi sâu vào những ưu nhược điểm của mô hình Hệ thống 1 và Hệ thống 2 ở đây, cũng như vô số mánh khóe mà tâm trí sử dụng để vận hành hệ thống này (bạn có thể tìm hiểu thêm về Bias Codex - Bộ mã thiên kiến).
Tất cả những gì bạn cần biết là bộ não tiến hóa để tìm kiếm những câu trả lời đơn giản, tuyến tính khi đối mặt với những tình huống phức tạp, đặc biệt là khi thiếu thông tin.
Về cơ bản, bộ não không phù hợp với thị trường!
Mặc dù bộ não của chúng ta mang lại nhiều lợi thế, nhưng chúng có thể cực kỳ nguy hiểm cho vốn giao dịch của chúng ta.
Điều đó là do hai lý do sau:
Do đó, "lý do 2", đi theo con đường ít kháng cự nhất để đưa ra kết luận, là điều hoàn toàn ngược lại với những gì bạn nên làm.
Những hạn chế về nhận thức này khiến mọi người nghĩ rằng dự đoán thị trường là có thể. Điều đó là không đúng!
Nguỵ biện dự đoán (Prediction fallacy) dựa trên giả định rằng tương lai là cố định (tuyến tính) và tất cả các biến số quan trọng đều được biết (thông tin đầy đủ). Tất nhiên, điều này rõ ràng là sai lầm.
Bất kể thế nào, nhiều người trong chúng ta vẫn tiềm thức sử dụng phương thức suy nghĩ này làm mô hình tinh thần chính của mình.
Dưới đây là sơ đồ về cách suy nghĩ của hầu hết mọi người về thị trường.
Đơn giản và tuyến tính.
Đây là cách những người tham gia thị trường “tinh vi” hơn một chút nghĩ về thị trường.
Đúng là cách suy nghĩ này khá hơn sơ đồ 1, nhưng vẫn sai.
Tư duy theo xác suất là đưa ra một trọng số thống kê cho các kết quả khác nhau. Nhưng trọng số thống kê này vô dụng - đôi khi còn tệ hơn là vô dụng - bởi vì một số biến số cần thiết sẽ luôn là ẩn số. Thêm vào đó, bạn không bao giờ có thể biết chính xác có bao nhiêu biến số ẩn này tồn tại. Do đó, tình huống này thực sự không thể tính toán được, cũng không thể lặp lại được.
Tư duy theo xác suất dẫn đến sự tự tin sai lầm và kết quả không tối ưu.
Thị trường không giống như Poker, nơi việc gán xác suất bằng các biến số đã biết và kinh nghiệm là hợp lý.
Trong trò chơi Poker, mọi thứ đều có thể định lường được. Bạn biết có bao nhiêu lá bài trong bộ bài và bạn có thể tính toán xác suất cho bài của mình và các hand bài khác trên bàn. Sau đó, bạn có thể sử dụng chúng cùng với số tiền đặt cược để có được lợi thế có ý nghĩa về mặt thống kê, nơi bạn có thể dự đoán cả tỷ lệ pot và giá trị kỳ vọng của các hành động của mình.
Tất nhiên, giống như tất cả mọi thứ, đều có một số ngoại lệ. Ví dụ, các nhà giao dịch định lượng và theo thuật toán khai thác các điểm kém hiệu quả, tương quan định lượng và các mối quan hệ khác để tìm ra lợi thế có ý nghĩa về mặt thống kê. Nhưng những lợi thế này thường rất ngắn hạn và cuối cùng luôn bị cạnh tranh loại khỏi thị trường. Đây là lý do tại sao các quỹ định lượng cần phải liên tục phát triển để tìm kiếm những lợi thế mới.
Vì hầu hết các bạn không phải là Jim Simons (nhà toán học, nhà quản lý quỹ đầu cơ nổi tiếng), nên ngoại lệ này có thể không áp dụng cho bạn. Hầu hết chúng ta chỉ còn cách sử dụng trí óc theo cách tốt nhất có thể để đạt được kết quả tốt hơn.
"Như chúng ta đã biết, có những điều đã biết; đó là những thứ chúng ta biết mình biết. Chúng ta cũng biết có những điều chưa biết; nghĩa là chúng ta biết có những thứ mình không biết. Nhưng cũng có những điều chưa biết mà chúng ta không biết - những thứ chúng ta không biết rằng mình không biết. Và nếu nhìn lại lịch sử của đất nước chúng ta và các quốc gia tự do khác, thì chính những điều thuộc phạm trù thứ ba này thường là những điều khó khăn nhất." - Donald Rumsfeld
Thị trường đầy rẫy những điều chưa biết mà chúng ta không biết.
Bất kể bạn thông minh đến đâu, có bao nhiêu công cụ tiên tiến hay nghiên cứu kỹ lưỡng đến mức nào, bạn vẫn sẽ có phần mù mờ khi tham gia giao dịch.
Và điều nguy hiểm là... bạn sẽ không bao giờ biết chính xác mình đang mù mờ đến mức nào.
Chúng ta cần triển khai một mô hình tinh thần tốt hơn cho thị trường khi đối phó với những điều chưa biết này.
Các khả năng thay vì xác suất.
Xác suất ngầm định các kết quả đã biết và chưa biết theo một cách tuyến tính và cứng nhắc. Chúng tạo ra sự tự tin sai lầm.
Khả năng ngầm định sự chấp nhận linh hoạt và năng động của những điều chưa biết. Chúng mang lại cảm giác không an toàn.
Tư duy theo khả năng thay vì xác suất không chỉ giúp bạn quản lý rủi ro tốt hơn bằng cách loại bỏ sự tự tin thái quá, mà còn kích thích bộ não của bạn tránh tập trung vào một tập hợp kết quả duy nhất.
Việc tập trung vào một tập hợp kết quả duy nhất khiến chúng ta tìm kiếm bằng chứng xác nhận trong khi bỏ qua thông tin đối lập. Đây được gọi là thiên kiến xác nhận (confirmation bias). Thiên kiến này có xu hướng trở nên mạnh mẽ hơn khi bạn càng dành nhiều thời gian để nghiên cứu một ý tưởng (thiên kiến chi phí chìm - sunk cost bias).
Tư duy theo khả năng giúp tâm trí chúng ta cởi mở với thông tin cạnh tranh và đối lập. Điều này hoàn toàn cần thiết cho bất kỳ trader hoặc nhà đầu tư nào muốn thành công lâu dài trên thị trường.
Đó chính là ý tưởng “niềm tin mạnh mẽ, nhưng không quá chắc chắn”. Thực tế, đó là một phần thiết yếu để trở nên linh hoạt về mặt tinh thần, đây là một trong năm đặc điểm tính cách then chốt của tất cả các trader giỏi nhất.
Nó cũng giúp kiểm soát niềm tin của chúng ta.
Khi tràn đầy tinh thần khiêm tốn, biết rằng chúng ta không biết hết tất cả các biến số then chốt, chúng ta có xu hướng hành động theo cách có lợi hơn cho kết quả tốt hơn. Chúng ta quản lý rủi ro tốt hơn, điều chỉnh quy mô vị thế tốt hơn và có khả năng nhận ra sai lầm nhanh hơn, cho phép chúng ta nhanh chóng điều chỉnh để quay lại đúng hướng.
Như Ray Dalio đã nói:
Đây là sơ đồ về cách suy nghĩ khôn ngoan hơn về thị trường.
Một phần quan trọng của việc tư duy theo khả năng là xác định những yếu tố đầu vào (biến động giá, tin tức cơ bản, tâm lý thị trường, v.v.) nào sẽ làm tăng hoặc giảm niềm tin của bạn vào từng khả năng.
Về cơ bản, hãy xác định điều gì sẽ thuyết phục bạn rằng bạn sai và điều gì sẽ làm tăng niềm tin rằng bạn đúng.
Đây không phải là quá trình diễn ra một lần. Đây là một nghiên cứu liên tục mà bạn nên tiến hành trong đầu. Vì thị trường luôn thay đổi và biến động, nên mức độ tin tưởng của bạn về những gì có thể xảy ra và có khả năng xảy ra cũng cần thay đổi theo.
Nghe có vẻ khó, phải không?
Đúng là vậy. Như tôi đã nói ngay từ đầu, bộ não của chúng ta không được thiết kế để phù hợp với thị trường. Cần phải có nỗ lực có ý thức để suy nghĩ theo cách này và chúng ta sẽ luôn bị giới hạn bởi những thiên kiến mà mình mang theo; nhiều trong số đó chúng ta không hề nhận ra.
Và thực sự thì mọi thứ thậm chí còn khó khăn hơn. Không chỉ có những điều chưa biết mà chúng ta không biết trong thị trường, mà thị trường còn mang tính phản thân.
Điều này có nghĩa là, suy nghĩ của tôi về các khả năng, suy nghĩ của bạn về các xác suất và suy nghĩ của bất kỳ ai về các dự đoán đơn giản ĐỀU ảnh hưởng đến thị trường. Điều này đến lượt nó ảnh hưởng đến suy nghĩ của chúng ta về các khả năng, xác suất và... bạn hiểu rồi đấy.
Tôi không cố gắng khiến bạn nản lòng. Đây chỉ là cách thức hoạt động của thị trường.
Lý thuyết phản thân (Reflexivity) được đưa ra bởi George Soros (mặc dù nguồn gốc triết học của nó thực sự bắt nguồn từ Karl Popper).
Đây là cách thực sự bạn nên suy nghĩ về thị trường:
Đúng là nhức đầu phải không?
Đó chính là vấn đề. Suy nghĩ về thị trường là khó khăn nếu bạn đang làm đúng.
Bạn nên luôn duy trì một mức độ bất an nhất định - loại bất an lành mạnh khiến bạn liên tục đặt câu hỏi về các giả định, niềm tin và mô hình tinh thần của mình.
Ed Seykota từng nói: "Có những trader già dặn và những trader táo bạo, nhưng không có trader nào vừa già dặn, vừa táo bạo."
Nếu bạn muốn tồn tại trong trò chơi này, bạn cần phải nhận ra rằng bạn đang hoạt động với một sự thiếu hụt thông tin liên tục.
Bạn không bao giờ có thể biết mức thiếu hụt này lớn đến mức nào. Do đó, "dự đoán" là không thể. Và việc gán các "xác suất" thực tế là vô dụng!
Mọi thứ chỉ "có thể" xảy ra và mọi thứ luôn luôn là "vô minh".
Đây là lý do tại sao việc tư duy theo khả năng và tăng tính linh hoạt về nhận thức là tối quan trọng cho sự tồn tại lâu dài của bạn trong trading!
Đừng quên THẢ TIM, SHARE VÀ COMMENT để ủng hộ mình nhiều hơn nữa nhé!! Nice day cả nhà
Sau đây là một bài đăng của Alex Barrow - nhà sáng lập trang web macroops.com.
Anh ấy đã tham gia thị trường một cách chuyên nghiệp từ năm 2005, đã tham khảo ý kiến của một số tên tuổi hàng đầu trong lĩnh vực quỹ phòng hộ và hiện đang quản lý văn phòng gia đình của riêng mình trong khi điều hành Macro Ops.
Alex đã xuất bản hơn 300 tựa sách về các chủ đề tài chính và kinh tế vĩ mô phức tạp, thường xuyên viết về xu hướng đầu tư/thị trường, cũng như phát biểu tại các hội nghị về giao dịch và đầu tư.
***
Một đoạn thoại nổi tiếng từ bộ phim "The Matrix" (Ma trận)...
Spoon boy: Đừng cố bẻ cong chiếc thìa. Điều đó là không thể. Thay vào đó... chỉ cần cố gắng nhận ra sự thật.
Neo: Sự thật gì?
Spoon boy: Không có chiếc thìa nào cả.
Neo: Không có thìa sao?
Spoon boy: Sau đó anh sẽ thấy, không phải thìa bẻ cong, mà chính là bản thân anh.
Những trader và nhà đầu tư phải đối mặt với một vấn đề dường như nan giải khi tham gia thị trường - họ phải đặt cược vào kết quả tương lai vốn không thể biết trước, ngay cả khi bộ não của họ được cấu tạo theo cách né tránh rủi ro khi đối mặt với sự không chắc chắn.
Nói một cách đơn giản: Tương lai không thể biết trước + mong muốn có câu trả lời đơn giản của con người = vấn đề.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ thảo luận ngắn gọn về cách hầu hết mọi người giải quyết vấn đề này và cũng là khuôn khổ chính xác mà bạn nên sử dụng để thay thế.
Bộ não rất lười biếng
Bộ não là một phần cứng tuyệt vời. Nó bao gồm khoảng 90 tỷ tế bào thần kinh được kết nối với nhau bởi hàng nghìn tỷ khớp thần kinh (synapses). Ước tính bộ não con người hoạt động với công suất khoảng 1 exaFLOP. Điều đó tương đương với một tỷ tỷ phép tính mỗi giây, nhanh hơn gấp nhiều lần so với những siêu máy tính lớn nhất có thể thực hiện trong bất kỳ khoảng thời gian ý nghĩa nào.
Nhưng tất cả sức mạnh xử lý này đều tiêu tốn rất nhiều năng lượng - chiếm hơn 20% tổng năng lượng sử dụng của cơ thể - khiến nó trở thành cơ quan tiêu tốn năng lượng nhất.
Do nhu cầu năng lượng lớn này, bộ não đã tiến hóa giống như phần còn lại của cơ thể con người để đạt hiệu quả tối đa. Rốt cuộc, động lực chính của quá trình tiến hóa là khả năng sinh tồn, và nguồn năng lượng (thức ăn) trước đây rất khan hiếm. Vì vậy, cơ thể người đã tiến hóa để cân bằng giữa bộ não có thể giải quyết các nhiệm vụ phức tạp - giúp chúng ta tiến lên đầu chuỗi thức ăn - với nhu cầu sử dụng năng lượng của cơ thể một cách hiệu quả.
Kết quả là, chúng ta có được một bộ não tuyệt vời, nhưng cũng rất lười biếng.
Nó sử dụng một loạt các công cụ nhận thức (ví dụ: thiên kiến, neo giữ, v.v.) như một cách để đi đến kết luận mà không tốn quá nhiều năng lượng để suy nghĩ có ý thức về mọi vấn đề mà nó phải đối mặt.
Phần lớn, hệ thống này hoạt động rất tốt. Bộ não là vô địch trong khả năng tiềm thức thực hiện nhận dạng mẫu hình và đi đến kết luận thỏa đáng với ít thông tin.
Quá trình này được mô tả trong cuốn sách kinh điển "Thinking Fast and Slow" (Tư duy Nhanh và Chậm) của Daniel Kahneman. Kahneman phân tích chức năng nhận thức của não bộ như sau:
"Hệ thống 1 hoạt động tự động và nhanh chóng, với ít hoặc không tốn sức lực và không có cảm giác kiểm soát theo ý muốn.
Hệ thống 2 phân bổ sự chú ý cho các hoạt động trí óc đòi hỏi nỗ lực, bao gồm các tính toán phức tạp. Hoạt động của Hệ thống 2 thường được liên kết với trải nghiệm chủ quan về tác nhân, sự lựa chọn và tập trung.
Các hoạt động tự động của Hệ thống 1 tạo ra các mô hình ý tưởng phức tạp một cách đáng ngạc nhiên, nhưng chỉ có Hệ thống 2 chậm hơn mới có thể xây dựng các suy nghĩ theo một chuỗi các bước có trật tự.
Hệ thống 1 và Hệ thống 2 đều hoạt động bất cứ khi nào chúng ta tỉnh táo. Hệ thống 1 chạy tự động và Hệ thống 2 thường ở chế độ thoải mái, ít nỗ lực, trong đó chỉ một phần nhỏ năng lực của nó được sử dụng. Hệ thống 1 liên tục tạo ra các gợi ý cho Hệ thống 2: ấn tượng, trực giác, ý định và cảm xúc. Nếu được Hệ thống 2 tán thành, ấn tượng và trực giác sẽ biến thành niềm tin, và các xung lực sẽ biến thành hành động tự nguyện. Khi mọi thứ diễn ra suôn sẻ, điều này xảy ra phần lớn thời gian, Hệ thống 2 tiếp nhận các gợi ý của Hệ thống 1 với ít hoặc không có sửa đổi. Nhìn chung, bạn tin vào ấn tượng của mình và hành động theo mong muốn của mình, và điều đó ổn thôi, thường là vậy.
Tuy nhiên, khi Hệ thống 1 gặp khó khăn, nó sẽ kêu gọi Hệ thống 2 hỗ trợ xử lý chi tiết và cụ thể hơn, có thể giải quyết vấn đề của thời điểm đó."
Chúng ta sẽ không đi sâu vào những ưu nhược điểm của mô hình Hệ thống 1 và Hệ thống 2 ở đây, cũng như vô số mánh khóe mà tâm trí sử dụng để vận hành hệ thống này (bạn có thể tìm hiểu thêm về Bias Codex - Bộ mã thiên kiến).
Tất cả những gì bạn cần biết là bộ não tiến hóa để tìm kiếm những câu trả lời đơn giản, tuyến tính khi đối mặt với những tình huống phức tạp, đặc biệt là khi thiếu thông tin.
Về cơ bản, bộ não không phù hợp với thị trường!
Làm sao để thích nghi: Nhận thức sai lầm của hầu hết mọi người về thị trường
Mặc dù bộ não của chúng ta mang lại nhiều lợi thế, nhưng chúng có thể cực kỳ nguy hiểm cho vốn giao dịch của chúng ta.
Điều đó là do hai lý do sau:
- Bộ não của chúng ta hoạt động dựa trên việc nhận dạng mẫu hình và do đó thích những câu trả lời đơn giản, tuyến tính.
- Quá tải thông tin dẫn đến hiện tượng đào hầm nhận thức (suy nghĩ theo Hệ thống 1) và tâm trí chúng ta theo bản năng đi theo con đường ít kháng cự nhất khi đối mặt với sự phức tạp.
Do đó, "lý do 2", đi theo con đường ít kháng cự nhất để đưa ra kết luận, là điều hoàn toàn ngược lại với những gì bạn nên làm.
Những hạn chế về nhận thức này khiến mọi người nghĩ rằng dự đoán thị trường là có thể. Điều đó là không đúng!
Nguỵ biện dự đoán (Prediction fallacy) dựa trên giả định rằng tương lai là cố định (tuyến tính) và tất cả các biến số quan trọng đều được biết (thông tin đầy đủ). Tất nhiên, điều này rõ ràng là sai lầm.
Bất kể thế nào, nhiều người trong chúng ta vẫn tiềm thức sử dụng phương thức suy nghĩ này làm mô hình tinh thần chính của mình.
Dưới đây là sơ đồ về cách suy nghĩ của hầu hết mọi người về thị trường.
Đơn giản và tuyến tính.
Đây là cách những người tham gia thị trường “tinh vi” hơn một chút nghĩ về thị trường.
Đúng là cách suy nghĩ này khá hơn sơ đồ 1, nhưng vẫn sai.
Tư duy theo xác suất là đưa ra một trọng số thống kê cho các kết quả khác nhau. Nhưng trọng số thống kê này vô dụng - đôi khi còn tệ hơn là vô dụng - bởi vì một số biến số cần thiết sẽ luôn là ẩn số. Thêm vào đó, bạn không bao giờ có thể biết chính xác có bao nhiêu biến số ẩn này tồn tại. Do đó, tình huống này thực sự không thể tính toán được, cũng không thể lặp lại được.
Tư duy theo xác suất dẫn đến sự tự tin sai lầm và kết quả không tối ưu.
Thị trường không giống như Poker, nơi việc gán xác suất bằng các biến số đã biết và kinh nghiệm là hợp lý.
Trong trò chơi Poker, mọi thứ đều có thể định lường được. Bạn biết có bao nhiêu lá bài trong bộ bài và bạn có thể tính toán xác suất cho bài của mình và các hand bài khác trên bàn. Sau đó, bạn có thể sử dụng chúng cùng với số tiền đặt cược để có được lợi thế có ý nghĩa về mặt thống kê, nơi bạn có thể dự đoán cả tỷ lệ pot và giá trị kỳ vọng của các hành động của mình.
Tất nhiên, giống như tất cả mọi thứ, đều có một số ngoại lệ. Ví dụ, các nhà giao dịch định lượng và theo thuật toán khai thác các điểm kém hiệu quả, tương quan định lượng và các mối quan hệ khác để tìm ra lợi thế có ý nghĩa về mặt thống kê. Nhưng những lợi thế này thường rất ngắn hạn và cuối cùng luôn bị cạnh tranh loại khỏi thị trường. Đây là lý do tại sao các quỹ định lượng cần phải liên tục phát triển để tìm kiếm những lợi thế mới.
Vì hầu hết các bạn không phải là Jim Simons (nhà toán học, nhà quản lý quỹ đầu cơ nổi tiếng), nên ngoại lệ này có thể không áp dụng cho bạn. Hầu hết chúng ta chỉ còn cách sử dụng trí óc theo cách tốt nhất có thể để đạt được kết quả tốt hơn.
Cách bạn nên tư duy về thị trường
"Như chúng ta đã biết, có những điều đã biết; đó là những thứ chúng ta biết mình biết. Chúng ta cũng biết có những điều chưa biết; nghĩa là chúng ta biết có những thứ mình không biết. Nhưng cũng có những điều chưa biết mà chúng ta không biết - những thứ chúng ta không biết rằng mình không biết. Và nếu nhìn lại lịch sử của đất nước chúng ta và các quốc gia tự do khác, thì chính những điều thuộc phạm trù thứ ba này thường là những điều khó khăn nhất." - Donald Rumsfeld
Thị trường đầy rẫy những điều chưa biết mà chúng ta không biết.
Bất kể bạn thông minh đến đâu, có bao nhiêu công cụ tiên tiến hay nghiên cứu kỹ lưỡng đến mức nào, bạn vẫn sẽ có phần mù mờ khi tham gia giao dịch.
Và điều nguy hiểm là... bạn sẽ không bao giờ biết chính xác mình đang mù mờ đến mức nào.
Chúng ta cần triển khai một mô hình tinh thần tốt hơn cho thị trường khi đối phó với những điều chưa biết này.
Các khả năng thay vì xác suất.
Xác suất ngầm định các kết quả đã biết và chưa biết theo một cách tuyến tính và cứng nhắc. Chúng tạo ra sự tự tin sai lầm.
Khả năng ngầm định sự chấp nhận linh hoạt và năng động của những điều chưa biết. Chúng mang lại cảm giác không an toàn.
Tư duy theo khả năng thay vì xác suất không chỉ giúp bạn quản lý rủi ro tốt hơn bằng cách loại bỏ sự tự tin thái quá, mà còn kích thích bộ não của bạn tránh tập trung vào một tập hợp kết quả duy nhất.
Việc tập trung vào một tập hợp kết quả duy nhất khiến chúng ta tìm kiếm bằng chứng xác nhận trong khi bỏ qua thông tin đối lập. Đây được gọi là thiên kiến xác nhận (confirmation bias). Thiên kiến này có xu hướng trở nên mạnh mẽ hơn khi bạn càng dành nhiều thời gian để nghiên cứu một ý tưởng (thiên kiến chi phí chìm - sunk cost bias).
Tư duy theo khả năng giúp tâm trí chúng ta cởi mở với thông tin cạnh tranh và đối lập. Điều này hoàn toàn cần thiết cho bất kỳ trader hoặc nhà đầu tư nào muốn thành công lâu dài trên thị trường.
Đó chính là ý tưởng “niềm tin mạnh mẽ, nhưng không quá chắc chắn”. Thực tế, đó là một phần thiết yếu để trở nên linh hoạt về mặt tinh thần, đây là một trong năm đặc điểm tính cách then chốt của tất cả các trader giỏi nhất.
Nó cũng giúp kiểm soát niềm tin của chúng ta.
Khi tràn đầy tinh thần khiêm tốn, biết rằng chúng ta không biết hết tất cả các biến số then chốt, chúng ta có xu hướng hành động theo cách có lợi hơn cho kết quả tốt hơn. Chúng ta quản lý rủi ro tốt hơn, điều chỉnh quy mô vị thế tốt hơn và có khả năng nhận ra sai lầm nhanh hơn, cho phép chúng ta nhanh chóng điều chỉnh để quay lại đúng hướng.
Như Ray Dalio đã nói:
Đây là sơ đồ về cách suy nghĩ khôn ngoan hơn về thị trường.
Một phần quan trọng của việc tư duy theo khả năng là xác định những yếu tố đầu vào (biến động giá, tin tức cơ bản, tâm lý thị trường, v.v.) nào sẽ làm tăng hoặc giảm niềm tin của bạn vào từng khả năng.
Về cơ bản, hãy xác định điều gì sẽ thuyết phục bạn rằng bạn sai và điều gì sẽ làm tăng niềm tin rằng bạn đúng.
Đây không phải là quá trình diễn ra một lần. Đây là một nghiên cứu liên tục mà bạn nên tiến hành trong đầu. Vì thị trường luôn thay đổi và biến động, nên mức độ tin tưởng của bạn về những gì có thể xảy ra và có khả năng xảy ra cũng cần thay đổi theo.
Nghe có vẻ khó, phải không?
Đúng là vậy. Như tôi đã nói ngay từ đầu, bộ não của chúng ta không được thiết kế để phù hợp với thị trường. Cần phải có nỗ lực có ý thức để suy nghĩ theo cách này và chúng ta sẽ luôn bị giới hạn bởi những thiên kiến mà mình mang theo; nhiều trong số đó chúng ta không hề nhận ra.
Và thực sự thì mọi thứ thậm chí còn khó khăn hơn. Không chỉ có những điều chưa biết mà chúng ta không biết trong thị trường, mà thị trường còn mang tính phản thân.
Điều này có nghĩa là, suy nghĩ của tôi về các khả năng, suy nghĩ của bạn về các xác suất và suy nghĩ của bất kỳ ai về các dự đoán đơn giản ĐỀU ảnh hưởng đến thị trường. Điều này đến lượt nó ảnh hưởng đến suy nghĩ của chúng ta về các khả năng, xác suất và... bạn hiểu rồi đấy.
Tôi không cố gắng khiến bạn nản lòng. Đây chỉ là cách thức hoạt động của thị trường.
Lý thuyết phản thân (Reflexivity) được đưa ra bởi George Soros (mặc dù nguồn gốc triết học của nó thực sự bắt nguồn từ Karl Popper).
Đây là cách thực sự bạn nên suy nghĩ về thị trường:
Đúng là nhức đầu phải không?
Đó chính là vấn đề. Suy nghĩ về thị trường là khó khăn nếu bạn đang làm đúng.
Bạn nên luôn duy trì một mức độ bất an nhất định - loại bất an lành mạnh khiến bạn liên tục đặt câu hỏi về các giả định, niềm tin và mô hình tinh thần của mình.
Ed Seykota từng nói: "Có những trader già dặn và những trader táo bạo, nhưng không có trader nào vừa già dặn, vừa táo bạo."
Nếu bạn muốn tồn tại trong trò chơi này, bạn cần phải nhận ra rằng bạn đang hoạt động với một sự thiếu hụt thông tin liên tục.
Bạn không bao giờ có thể biết mức thiếu hụt này lớn đến mức nào. Do đó, "dự đoán" là không thể. Và việc gán các "xác suất" thực tế là vô dụng!
Mọi thứ chỉ "có thể" xảy ra và mọi thứ luôn luôn là "vô minh".
Đây là lý do tại sao việc tư duy theo khả năng và tăng tính linh hoạt về nhận thức là tối quan trọng cho sự tồn tại lâu dài của bạn trong trading!
Nguồn: macro-ops.com
Đừng quên THẢ TIM, SHARE VÀ COMMENT để ủng hộ mình nhiều hơn nữa nhé!! Nice day cả nhà
Giới thiệu sách Trading hay
Phương Pháp Mới Để Giao Dịch Kiếm Sống
Quyển sách của Tiến sỹ Alexander Elder đề cập đến những vấn đề cơ bản và cần thiết nhất với các trader. Sách được đánh giá rất cao trên toàn cầu
Chỉnh sửa lần cuối:
Bài viết liên quan
