Mastering the trade - John Carter (Phần 10) Tư duy giao dịch đúng đắn (Bản dịch tiếng Việt)

Tư duy giao dịch của trader: Luôn chủ động, bình tĩnh

Giỏi giao dịch cũng như giỏi trong bất kỳ nghề nào hoặc trong các ngành nghệ thuật, kiểu như đi thăng bằng trên dây. Mỗi giao dịch đòi hỏi chúng ta chia thành 2 phần: cẩn trọng và táo bạo. Chúng ta cần sự thận trọng để trở nên kiên nhẫn, dũng cảm để vào lệnh và giữ những lệnh thắng, và cẩn trọng để bảo vệ lợi nhuận chúng ta kiếm được – nhưng không quá mức, nhờ thế chúng ta không thoát lệnh sớm với những mức lợi nhuận quá nhỏ. Và điều quan trọng nhất là dũng cảm để thừa nhận rằng giao dịch của chúng ta là sai và thoát lệnh ngay lập tức. Giao dịch tốt là tất cả những điều đó, và đó cũng là lý do tại sao trader thành công lại ít đến như vậy.
Sự cân bằng trong các hành động là lý do mà rất nhiều người thuộc nhóm tính cách A sẽ gặp khó khăn trên thị trường. Trong khi họ thể hiện sự táo bạo, dũng cảm và quyết đoán, họ thường thiếu đi sự thận trọng, kiên nhẫn và kỹ năng chấp nhận rằng những ấn tượng ban đầu của họ là sai lầm. Hoặc, đơn giản hơn, họ thiếu kỹ năng để chấp nhận, dù setup của họ có đẹp như Ngọc Trinh nhưng nó lại không đi theo hướng họ mong muốn thì nó cũng vô nghĩa.
Trận chiến tâm lý thường xảy ra ngay khi vào lệnh. Đó là hình ảnh kinh điển khi một bên vai bạn là thiên thần và ác quỷ ở bên còn lại. Một bên nói với bạn phải tiếp tục với tất cả khả năng của bạn, mọi chuyện sẽ ổn dù có chuyện gì xảy ra, và một bên thì gào vào tai bạn rằng bạn nên bảo vệ số vốn của bạn, phải thoát lệnh, để giảm thiểu mức thua lỗ và chốt lời sớm dù nhỏ.
Chả cần thoát lệnh! Đó là cảm giác mạnh mẽ, đặc biệt là đối với những trader mới, và đó là lý do tại sao chúng ta cần một chiến lược giao dịch rõ ràng. Một kế hoạch giao dịch là cái bạn cần để đặt niềm tin của bạn vào đó, giống như đôi nút tai, ngăn bạn khỏi những điệp khúc ồn ào hai bên tai. Giao dịch mà không có kế hoạch cũng giống như bơi qua sông Amazon với vài miếng thịt tươi buộc quanh hông. Bạn có thể sẽ vài bài tập tốt, nhưng bơi lâu thì kết cục cũng chẳng tốt đẹp gì (chắc ai cũng biết con Piranha ở đâu rồi - Gin).
Khi bạn không duy trì được kế hoạch giao dịch, để cho sự sợ hãi kiểm soát, bạn sẽ dễ dàng mất đi quan điểm và thoát lệnh quá sớm, ném đi cơ hội có được lợi nhuận thực sự. Sự sợ hãi còn có thể làm cho trader làm những việc cảm giác như hoàn toàn ngược lại (với sự sợ hãi), nó có thể khiến trader trở nên căng thẳng, giữ những lệnh thua dù có dấu hiệu nguy hiểm. Khi đó, nỗi sợ kích hoạt sự liều lĩnh phi lý. Cần sự dũng cảm để tiếp tục giữ lệnh, chắc chắn rồi, nhưng bài học mà rất nhiều trader học được khi quá muộn là cũng cần nhiều dũng cảm, thậm chí là nhiều hơn, để thoát khỏi những giao dịch vô nghĩa hoặc thất bại. Trader càng bị kích động thì càng dễ thất bại. Có một vị tướng nổi tiếng từng nói, “Rút lui là một chiến thuật quân sự hoàn toàn hợp pháp”. Với tất cả sự tương đồng giữa trading và chiến tranh, tôi không thấy câu nào đúng đắn hơn. Không có gì phải xấu hổ khi chốt lời sớm với mức lợi nhuận nhỏ. Đôi khi nó còn cứu bạn khỏi những thua lỗ nghiêm trọng, điều này cũng coi như một chiến thắng.
Nếu mọi chuyện không như bạn mong đợi, bảo toàn vốn và sống sót, rồi quay lại vào một ngày khác. Và luôn nhớ rằng, giao dịch trả thù luôn là một nhiệm vụ tự sát. Bình tĩnh, đứng lên đi lại và giữ cho đầu óc được tỉnh táo. Thị trường vẫn ở đó mà. Điều này khá đơn giản, như thể bạn có thể giải quyết dễ dàng ngay ở đầu giao dịch là bạn sẽ không thoát lệnh quá sớm hay quá muộn, và bạn sẽ có can đảm để đánh giá đúng tình hình vào đúng lúc, nhưng điều đó sẽ thay đổi rất lớn trong quan điểm của hầu hết các trader. Chúng ta đều là thiên tài khi chúng ta nhìn vào những biểu đồ trong quá khứ. Nhưng khi ra quyết định với thời gian thực, rõ ràng là sẽ không thể biết chính xác những gì sẽ xảy ra tiếp theo, điều đó sẽ tạo nên hoặc phá hủy một trader. Bất cứ ai cũng có thể nói với bạn rằng bạn nên làm gì. Bạn cần rất linh hoạt khi nhìn vào thị trường.
Các trader thành công nhất đều có tư duy Thiền. Thực sự đây là một trong những nghịch lý lớn nhất, đôi khi là khá vui của thế giới trading: gặp gỡ những trader nghiêm túc trong những bộ suit đắt tiền, trong khi họ nói về cuộc hiến hàng ngày khó khăn giữa gấu và bò trong câu Thiền: “Bông hoa chẳng có ý nghĩa gì trừ khi nó nở” hoặc “Không có bản ngã, không có đau đớn (No ego, no pain)”. Những người đã học được bài học này là những người kiếm được tiền trên thị trường, bởi vì họ học được rằng khi bạn áp đặt ý kiến của bạn vào thị trường, đó là tất cả những gì bạn làm: hình thành một ý kiến.
Bạn phải biết chấp nhận các khả năng. Và khi bạn nhận ra ý kiến của bạn là sai, bạn phải dũng cảm để bước ra và có niềm tin để chấp nhận một sự thật khác: cơ hội sẽ còn đâu đó ngoài kia. Một lần nữa, thị trường chẳng đi đâu cả. Một khi trader chấp nhận sự di chuyển bất định của thị trường, sự vô tận của các cơ hội, anh ta sẽ hiểu không cần phải nhảy vào thị trường khi không có lý do thuyết phục. Chỉ cần ngồi lại và đợi đến khi setup xuất hiện rõ ràng. Không phải là có thể, hoặc hầu như – nó đơn giản là ở đó (setup). Còn không thì trader chỉ cần ngồi yên và bình tĩnh chờ đợi.
Nếu bạn không vượt qua được cảm giác chán nản khi chờ đợi thì bạn sẽ dành thời gian để quản lý các giao dịch tầm thường và để các cơ hội tốt trôi qua. Vào lệnh quá sớm hoặc thoát quá muộn nghĩa là ai đó ăn giúp bạn bữa trưa hôm đó. Điểm dừng lỗ của bạn sẽ là mục tiêu đầu tiên của trader nào đó.
Thị trường thay đổi hàng ngày. Thực tế là không bao giờ có gì lặp lại chính xác những sự kiện trước đó. Điều này tương đối khó chấp nhận với bạn khi bạn đọc về các kiểu setup giống nhau hoặc thực hiện các giao dịch giống nhau mỗi ngày. Nhưng thị trường thực sự luôn luôn thay đổi và thiết lập các sự kết hợp mới. Có vô số các khả năng xuất hiện mỗi ngày, trong từng giây từng phút. Bạn có biết mỗi lần bạn xáo bài thì sẽ không bao giờ bạn chia được bộ bài chính xác giống những lần trước? điều này khó như đếm sao trên trời. Thị trường luôn có rất nhiều các biến số cần so sánh, đánh giá. Vì lý do đó, bạn cần có những nhận định mới về thị trường mỗi ngày, cân nhắc các khả năng - điều này là cực kỳ quan trọng, không phải trong mối quan hệ với hôm qua và những ngày trước, mà trong chính khoảnh khắc hiện tại, hôm nay. Bạn luôn luôn phải tự hỏi bản thân, “Thị trường đang nói với tôi điều gì?”, sau đó đưa ra phân tích mà không có định kiến hay áp đặt ý kiến chủ quan của bạn.

Câu này khá giống ý của thám tử Blanc trong phim Knives Out. Mình không nhớ chính xác, đại khái là: khi điều tra, tôi sẽ không đặt ra các giả thuyết, mà sẽ lắng nghe, quan sát, tiếp cận ở nhiều góc cạnh, mọi thứ sẽ hiện ra theo đúng bản chất của nó.